آيين نامه اجرايي حمايت از شهود و مطلعان
تبصره۲ـ مقام قضايي در تعيين تدابير بايد به شرايط طرفين دعوي، شاهد، مطلع و ساير موارد از جمله ميزان خطر، محل استماع شهادت، شرايط سني و مزاجي شاهد يا مطلع توجه نمايد.
ماده۲ـ در هر حوزه قضايي، واحدي به عنوان «واحد حمايت از امنيت شهود و مطلعان» زير نظر رئيس آن حوزه قضايي براي انجام امور مقرر در اين آييننامه ايجاد ميشود.
تبصره ـ در صورت نياز و به تشخيص رئيس کل دادگستري استان، در واحد حمايت از امنيت شهود و مطلعان، دفتري به نام «دفتر تأمين امنيت شهود و مطلعان» تأسيس خواهد شد، تا با هماهنگي دستگاههاي ذيربط انجام وظيفه نمايد.
فصل دوم: مواجهه حضوري بين شاهد يا مطلع با شاکي يا متهم
ماده۳ـ مواجهه حضوري بين شاهد يا مطلع با طرفين دعوي، طبق قانون مجاز است، ليکن در صورت بيم خطر، مقام قضايي ميتواند از قبول درخواست شاکي يا متهم مبني بر مواجهه حضوري شاهد يا مطلع با طرفين دعوي خودداري نمايد.
تبصره ـ مواجهه حضوري اعم است از مواجهه حضوري به صورت حضور فيزيکي شاهد يا مطلع در جلسه مواجهه حضوري يا از طريق وسائل ارتباط از راه دور.
ماده۴ـ عدم مواجهه حضوري مذکور در بند الف ماده ۲۱۴ قانون، مانع از آگاهي از اظهارات اعلام شده توسط شاهد يا مطلع، نيست.
ماده۵ ـ عدم مـواجهه حضوري خـدشهاي به حق سؤال از مطلع يا شاهد وارد نميآورد. طرفين دعوي يا وکلاي آنها ميتوانند سؤالات خود را از شاهد يا مطلع به اطلاع مقام قضايي رسانده و او پاسخ اين پرسشها را از شاهد يا مطلع مطالبه و منعکس نمايد.
ماده۶ ـ عدم مواجهه حضوري تنها نسبت به شخصي است که از جانب وي بيم خطر وجود دارد، مگر آن که افشاء هويت شاهد يا مطلع موجب بيم خطر از جانب تمامي طرفين دعوا باشد که در اين صورت از مواجهه حضوري با همه اطراف دعوا ممانعت ميشود.
ماده۷ـ در صورتي که به تشخيص مقام قضايي، تشکيل جلسات متعدد براي استماع اظهارات شاهد يا مطلع ضرورت داشته باشد، مقررات اين آييننامه بايد در تمامي جلسات رعايت شود.
فصل سوم: عدم افشاي اطلاعات
ماده۸ ـ عدم مواجهه حضوري مذکور در بند الف ماده ۲۱۴ قانون، مانع از حق طرفين براي اطلاع از هويت و مشخصات شاهد يا مطلع نيست؛ مگر اينکه به نظر قاضي رسيدگيکننده بيم خطر در صورت افشاي اطلاعات مذکور نيز وجود داشته باشد که در اين صورت مقام قضايي بايد از انعکاس و افشاء اطلاعات مذکور خودداري کند.
ماده۹ـ عدم افشاي اطلاعات، ناظر به تمامي مواردي است که موجب شناسايي شاهد يا مطلع يا خانواده وي ميشود اعم از هويت، مشخصات خانوادگي محل سکونت، اشتغال، يا نوع فعاليت يا هر امر ديگر.
ماده۱۰ـ در مواردي که شهادت بدون افشاي اطلاعات شاهد يا مطلع صورت ميگيرد. مقام قضايي مکلف است، شرايط قانوني لازم براي اداي شهادت را در اين مورد نيز احراز نمايد.
ماده۱۱ـ عدم افشاي اطلاعات شاهد يا مطلع يا خانواده وي در صورت احراز شرايط مذکور در ماده ۲۱۴ قانون، مطلق بوده و اطلاعات مزبور براي هيچ شخصي اعم از شاکي يا متهم يا وکيل آنها يا ساير افراد نبايد افشاء شود.
ماده۱۲ـ مقام قضايي پس از تشخيص و اتخاذ تصميم، به عدم افشاي اطلاعات، مشخصات واقعي شاهد يا مطلع را بدون ثبت در پرونده به واحد مقرر در ماده ۲ اين آييننامه اعلام نموده و برگهاي با کد مخصوص دريافت ميدارد که در تمامي اوراق بازجويي و صورتجلسات، اين مشخصات ذکر خواهد شد. احضار چنين شاهد و مطلعي با دستور مقام قضايي صرفاً از سوي واحد مذکور و از طريق ضابطاني که براي اين امر اختصاص خواهند يافت صورت ميگيرد.
تبصره ـ سامانه يکپارچه الکترونيکي اين ماده توسط مرکز آمار و انفورماتيک قوه قضائيه تهيه و نصب ميگردد.
فصل چهارم: استماع شهادت از طريق وسايل ارتباط از راه دور
ماده۱۳ـ در راستاي اعمال بند «پ» ماده ۲۱۴ قانون، مقام قضايي ميتواند از طريق هر وسيلهاي که امکان ديدن و شنيدن همزمان صوت و تصوير يا صرفاً شنيدن صوت شاهد يا مطلع باشد، اظهارات آنها را استماع نمايد.
ماده۱۴ـ در تمامي موارد استماع شهادت شهود يا مطلعان از طريق وسايل ارتباط از راه دور، مقام قضايي بايد از هويت شاهد يا مطلع و صحت انتساب و اعتبار اظهارات آنان و ثبت مطمئن آن اطمينان حاصل نمايد.
ماده۱۵ـ در مواردي که مقام قضايي در راستاي حمايت از شهود و مطلعان تصميم به عدم افشاي اطلاعات آنها بگيرد و احتمال شناسايي شاهد يا مطلع از طريق صوت يا تصوير وي وجود داشته باشد، مقام قضايي بايد تدابيري جهت جلوگيري از افشاي هويت شاهد و مطلع اتخاذ نمايد.
ماده۱۶ـ در صورتي که استماع شهادت از طريق وسايل از راه دور باشد، طرفين دعوا يا وکلاي آنها ميتوانند هر سؤالي را که لازم بدانند، با اجازه مرجع رسيدگيکننده از شاهد يا مطلع بپرسند.
فصل پنجم: اتخاذ تدابير لازم جهت حفاظت از شهود و مطلعان
ماده۱۷ـ واحد مقرر ماده ۲ اين آييننامه بايد تدابير لازم را با همکاري مرکز حفاظت ـ اطلاعات قوه قضائيه و ضابطان دادگستري به منظور پيشگيري از بروز خطر جاني، حيثيتي و مالي عليه شاهد يا مطلع يا خانواده وي و تأمين امنيت وي، اتخاذ نمايد. تدابير مزبور مواردي از قبيل يک يا چند مورد به شرح ذيل ميباشد:
۱ـ گشتهاي منظم پليس به صورت نمايان يا به نحو پنهاني از محل کار يا سکونت و مسير تردد شهود يا مطلعان يا خانواده آنها.
۲ـ نظارت بر محتواي در حال انتقال ارتباطات غير عمومي در سامانههاي رايانهاي يا مخابراتي و نصب تجهيزات الکترونيکي حفاظتي مانند دوربين مدار بسته در محل کار يا سکونت ايشان يا نصب دربهاي ايمني، با رضايت کتبي آنان.
۳ـ در اختيار قرار دادن تجهيزات تماس سريع با مراجع مربوط.
۴ـ آموزش تدابير دفاع شخصي و حفاظت از سلامتي جسمي و روحي و رواني به شهود و مطلعان و خانواده ايشان.
۵ ـ تغيير مکان.
تبصره۱ـ تسليم و استفاده از افشانههاي دفاع شخصي برابر قوانين و مقررات مربوط خواهد بود.
تبصره۲ـ چنانچه تغيير مکان شاهد يا مطلع مستلزم تغيير شغل کارکنان دولت باشد مطابق قوانين و مقررات مربوط عمل خواهد شد.
ماده۱۸ـ اعتبارات لازم براي اجراي اين آييننامه در اجراي ماده ۵۶۷ قانون همه ساله جهت درج در بودجه کل کشور از طريق معاونت راهبردي قوه قضائيه اقدام ميشود.
اين آييننامه مشتمل بر ۱۸ ماده و ۷ تبصره در تاريخ ۲۶/۱۰/۱۳۹۴ به تصويب رئيس قوه قضائيه رسيد و از تاريخ تصويب لازمالاجراء است.
رئيس قوه قضائيه ـ صادق آملي لاريجاني