رأی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه بانک مرکزی و غیرشرعی بودن اخذ تفات نرخ ارز

بانک مرکزی به علت پدیدآمدن مشکلات ناشی از تفاوت نرخ ارز که عمدتاً در سالهای 91و92شدت یافته بود؛بخشنامه هایی را تصویب و بانکهای عامل در گشایش اعتبارات اسنادی (ال سی)را ملزم نمود تا تفاوت نرخ ارز را از واردکنندگان کالا که در واقع همان گشایندگان اعتبار اسنادی می باشند را دریافت دارد.

به دلیل تفاوت فاحش بین نرخ ارز مرجع و معاملاتی ،از مجرای اعمال این بخشنامه ها ،خسارات هنگفتی به وارد کنندگان کالاها که به یکباره در معرض چنین تحمیل بانکی قرار گرفته بودند وارد شد .

 بسیاری از دادگاههای حقوقی نیز بر مبنای بخشنامه های بانک مرکزی ،شرکتهای وارد کننده کالا را در مقابل بانک گشاینده اعتبار و بانک مرکزی محکوم می نمودند.

در نهایت تعدادی از شرکتهای ذینفع در این موضوع، درخواست ابطال بخشنامه های مورد نظر را در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مطرح نمودند.و هیأت مذکور نیز به استناد نظریه شورای نگهبان به لحاظ خلاف شرع بودن چنین بخشنامه هایی، طی دادنامه شماره 729 الی737-1395/9/23 بر ابطال آنها از تاریخ تصویب به شرح زیر حکم داده است:

ادامه نوشته

وکیل-وکیل ال سی-تفاوت نرخ ارز- بانک مرکزی-وکیل پرونده ال سی

به علت بروز مشکلات ارزی ناشی از تحریمهای اقتصادی ،بانک مرکزی در ابتدای سال 92 طی بخشنامه ای تکالیف جدیدی برای متقاضیان اعتبار اسنادی از حیث پرداخت تفاوت نرخ ارز وضع نمود که در تعارض با مصوبات قبلی این بانک بود و همین مسأله موجب طرح دعاوی بین واردکنندگان کالا و بانک گشاینده اعتبار گردیده است بدین توضیح که بانکهای عامل ،ظهرنویسی و تحویل اسناد را منوط به تسویه تفاوت نرخ ارز می نمایند در این خصوص حداقل آن دسته از متقاضیان اعتبار اسنادی که صد در صد معادل ریالی وجه اعتبار را در موقع گشایش آن پرداخته اند،قاعدتاً نباید ملزم به رد وجوه مازادی گردند مع الوصف مصوبه بانک مرکزی مستندی برای محکومیت این دسته از شرکتها می گردید ولی اخیراً یکی از شعب دادگاه تجدیدنظر استان تهران اعمال مصوبه بانک مرکزی را در فرض پیش گفته منافی حقوق مکتسب گشاینده اعتبار تلقی نموده و بر همین مبنا بر اساس مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی رأی به محکومیت بانک گشاینده اعتبار صادر نموده است.